Siyasal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu

Siyasal hakların kullanılmasının engellenmesi suçu Türk Ceza Kanunu madde 114’de düzenlenmiştir. Türk Ceza Kanunu madde 114’ün birinci fıkrasında geçen düzenlemede ki suçun cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası, ikinci fıkrada geçen suçun cezası 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasıdır. Bu suçun yargılaması Asliye Ceza Mahkemesinde yapılır. Uzlaştırma hükümlerine tabi değildir. Soruşturması ve kovuşturması re’sen yapılır. Bu suç kasten işlenebilen bir suçtur ancak suçun oluşabilmesi kast yeterli olmayıp failin “siyasal hakların kullanılmasını engellemek” amacıyla hareket etmesi gerekir.

Türk Ceza Kanunu madde 114’de geçen siyasal hakların kullanılmasının engellenmesi suçu’nun düzenlemesi şu şekildedir:

(1) Bir kimseye karşı;

a) Bir siyasi partiye üye olmaya veya olmamaya, siyasi partinin faaliyetlerine katılmaya veya katılmamaya, siyasi partiden veya siyasi parti yönetimindeki görevinden ayrılmaya,

b) Seçim yoluyla gelinen bir kamu görevine aday olmamaya veya seçildiği görevden ayrılmaya,

Zorlamak amacıyla, cebir veya tehdit kullanan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(2) Cebir veya tehdit kullanılarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla bir siyasi partinin faaliyetlerinin engellenmesi halinde, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

Siyasi Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu Türk Ceza Kanunu 2. kitap, 2. kısım 7. bölümde “Hürriyete Karşı Suçlar” başlığı altında düzenlenmiştir. Hürriyete karşı suçlar şunlardır:

• Tehdit suçu (m.106)
• Şantaj (m.107)
• Cebir suçu (m.108)
• Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma (m.109)
• Eğitim Ve Öğrenim Hakkının Engellenmesi (m.112)
• Kamu Hizmetlerinden Yararlanma Hakkının Engellenmesi (m.113)
• Siyasi Hakların Kullanılmasının Engellenmesi (m.114)
• İnanç, Düşünce Ve Kanaat Hürriyetinin Kullanılmasını Engelleme (m.115)
• Konut Dokunulmazlığının İhlali (m.116)
• İş Ve Çalışma Hürriyetinin İhlali (m.117)
• Sendikal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi (m.118)
• Haksız Arama (m.120)
• Dilekçe Hakkının Kullanılmasının Engellenmesi (m.121)
• Nefret Ve Ayrımcılık (m.122)
• Kişilerin Huzur Ve Sükununu Bozma (m.123)
• Israrlı Takip (m.123/A)
• Haberleşmenin Engellenmesi (m.124)

Suçun Unsurları

Siyasal hakların kullanılmasının engellenmesi suçu genel bir suçtur. Özgü bir suç değildir. Herkes bu suçun faili olabilir. Mağdur siyasal haklarını kullanabilen bireylerdir. Yabancılar siyasal partinin faaliyetlerine katılma fiili bakımından bu suçun mağduru olabilirler, bunun dışında suçun mağduru olamazlar. Siyasal partilere üye olamaları yasak olan kişilere karşı da bu suç işlenemez.

Siyasal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu Eylem Unsuru

Madde 114/1 de geçen suç seçimlik hareketli bir suçtur. Bu seçimlik hareketler şunlardır:

• Bir siyasi partiye üye olmaya veya olmamaya zorlamak amacıyla, cebir veya tehdit kullanılması
• Siyasi partinin faaliyetlerine katılmaya veya katılmamaya zorlamak amacıyla, cebir veya tehdit kullanılması
• Siyasi partiden veya siyasi parti yönetimindeki görevinden ayrılmaya zorlamak amacıyla, cebir veya tehdit kullanılması

Madde 114/2 de geçen düzenlemenin fiil hareketi:

• Cebir veya tehdit kullanılarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla bir siyasi partinin faaliyetlerinin engellenmesidir.

Suçun Nitelikli Hali

• Suçun silahla işlenmesi (TCK 119/1-a)
• Suçun kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle imzasız mektupla veya özel işaretle işlenmesi (TCK 119/1-b)
• Birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi (TCK 119/1-c)
• Suçun var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak işlenmesi (TCK 119/1-d)
• Suçun kamu görevinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle işlenmesi (TCK 119/1-e)

Siyasal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu Madde Gerekçesi

Madde metninde, siyasî hakların kullanılmasını en­gelleme fiillerinin bazıları suç olarak tanımlanmıştır. Söz konusu suç tanı­mında çeşitli seçimlik hareketlere yer verilmiştir. Bu hareketlerin suç olarak tanımlanmasıyla, kişilerin siyasî hak ve hürriyetleri güvence altına alınmak istenmiştir.

Maddenin birinci fıkrasının (a) bendine göre, bir kimseye karşı cebir veya tehdit kullanılarak, bir siyasî partiye üye olmaya veya olmamaya, si­yasî partinin faaliyetlerine katılmaya veya katılmamaya ya da siyasî partiden veya siyasî parti yönetimindeki görevinden ayrılmaya zorlanması, suç oluş­turmaktadır. Bu suçun tamamlanmış şekline göre cezaya hükmedilebilmesi için, cebir veya tehdide maruz kalan kişinin siyasî partiye üye olması veya olmaktan vazgeçmesi, siyasî partinin faaliyetlerine katılması veya katıl­maktan vazgeçmesi ya da siyasî partiden veya siyasî parti yönetimindeki görevinden ayrılması gerekmemektedir. Bu amaçlarla, kişiye karşı cebir veya tehdit kullanılması, söz konusu suç tamamlanmış gibi cezalandırılabil­mek için yeterlidir. Bu bakımdan söz konusu suç, bir teşebbüs suçu niteliği taşımaktadır.

Birinci fıkranın (b) bendinde, bir kimseye karşı cebir veya tehdit kul­lanılarak, seçim yoluyla gelinen bir kamu görevine aday olmamaya veya seçildiği görevden ayrılmaya zorlanması, suç olarak tanımlanmıştır. Bu bentte tanımlanan seçimlik hareket açısından da söz konusu suç, bir teşebbüs suçu niteliği taşımaktadır. Bu itibarla, söz konusu suçun tamamlanmış şek­line göre cezaya hükmedilebilmesi için, cebir veya tehdide maruz kalan ki­şinin bu nedenle seçim yoluyla gelinen bir kamu görevine aday olmaktan vazgeçmesi veya seçildiği görevi bırakması gerekmemektedir.

Maddenin ikinci fıkrasında cebir veya tehdit kullanılarak ya da hu­kuka aykırı başka bir davranışla bir siyasî partinin faaliyetlerinin engellen­mesi ayrı bir suç olarak tanımlanmıştır. Bu fıkra hükmüyle, siyasi hakların toplu olarak kullanılmasının engellenmesi ceza yaptırımı altına alınmıştır. Bir siyasi partinin faaliyetlerinin cebir veya tehditle ya da hukuka aykırı başka bir davranışla engellenmiş olması halinde, suç tamamlanmış olur.

Eskişehir Avukat Mahmut Rasul Uyanık bu suçun şüphelisi veya sanığı konumunda olan müvekkillerine özenle ve profesyonellikten taviz vermeden Eskişehir Ceza Avukatı olarak müdafilik hizmeti verdiği gibi bu suçun mağduru veya suçtan zarar göreni konumunda olan müvekkillerini de mahkemede Eskişehir Ceza Avukatı olarak özveriyle temsil etmekte ve haklarını savunmaktadır.